Bắc Hàn: rối loạn vì đổi tiền

Nhiều nguồn tin cho hay người Bắc Hàn vội vã đi đổi tiền

Người dân Bắc Hàn đang vội vàng mua sắm trước khi đồng tiền cũ hết giá trị.

Chính phủ Bình Nhưỡng tuyên bố hôm thứ Hai kế hoạch bỏ bớt hai số không ở cuối mỗi tờ tiền.

Các chuyên gia tin rằng kế hoạch này sẽ giúp giảm lạm phát đồng thời tăng khả năng kiểm soát của chính quyền đối với dân. Theo họ, chính phủ Bình Nhưỡng muốn quản lý mọi hoạt động của thị trường tự do bùng phát tại Bắc Hàn trong thời gian qua.

Khó khăn về kinh tế

Chính phủ Bắc Hàn ban đầu khá im tiếng về kế hoạch cải cách này - kế hoạch chỉ được công bố với dân chúng, nhưng im lặng với thế giới bên ngoài.

Nhưng hôm thứ Sáu, hãng tin Yonhap của Nam Hàn đưa tin một tờ báo của Nhật Bản có nhiều liên hệ với Bắc Hàn đã khẳng định tin này.

Yonhap trích thuật một bài phỏng vấn với một quan chức của ngân hàng trung ương Bắc Hàn được đăng trên tờ báo Nhật Bản.

Quan chức này nói rằng trừng phạt quốc tế, thiên tai cùng sự sụp đổ của khối cộng sản đã gây ra nhiều khó khăn về kinh tế.

Yonhap trích lời quan chức này nói rằng đây là lý do buộc Bắc Hàn cải cách tiền tệ.

Mất hết tiền tiết kiệm

Chủ Nhật sẽ là hạn chót người dân Bắc Hàn được đổi tiền.

Nhưng theo một nguồn tin, mỗi người lớn chỉ được phép đổi 100.000 won.

Vào thời điểm kế hoạch đổi tiền được công bố, mỗi đô la Mỹ có giá trị tương đương với 135 won theo tỷ giá hối đoái chính thức.

Như vậy, mỗi người lớn được phép đổi số tiền trị giá 740 đô la Mỹ.

Theo các nguồn tin, người dân Bắc Hàn khá giận dữ và hoảng loạn vì bất kỳ ai với khoản tiết kiệm lớn hơn 740 đô la Mỹ sẽ mất sạch.

Park Sang-hak, một người Bắc Hàn giờ sống tại Nam Hàn, nói rằng: “Người quen của tôi gọi điện thông báo rằng người Bắc Hàn vô cùng đau khổ, họ khóc lóc và kêu la - giống như trong thời chiến vậy.”

Một số nguồn tin cũng cho biết nhà chức trách Bắc Hàn đã tăng giới hạn tối đa được đổi sau khi dân chúng phản ứng dữ dội.

Chống lạm phát

Một người Bắc Hàn lưu vong khác, Kim Woon-ho, cho biết người dân đã vô cùng sốc khi nghe tin đổi tiền.

“Người dân tức giận vì chính phủ Bắc Hàn như vậy là lấy tiền của dân.”

Ông nói người ta đang tìm cách mua đồ bằng tiền cũ trước thời hạn đổi tiền - điều này đã đẩy giá lên dữ dội.

Liệu có phải lãnh đạo Bắc Hàn đang tìm cách phá bỏ giới trung lưu mới hình thành?

Nhưng bức tranh từ phía nhà nước cộng sản vẫn không rõ ràng.

Một người Bắc Hàn khác hiện cũng đang sống tại Nam Hàn cho biết đồng won mới đã xuất hiện trên thị trường.

Các chuyên gia đều tin rằng Bắc Hàn đổi tiền nhằm giảm lạm phát.

Nhưng hạn chế số tiền mà người dân được phép đổi cũng có nghĩa là giảm bớt lượng tiền trong lưu thông.

Nhưng một số chuyên gia cũng cho rằng đây cũng là biện pháp để chính phủ tăng kiểm soát đối với dân chúng.

Trở lại với chính thống?

Bắc Hàn bắt đầu cải cách thị trường có hạn chế từ năm 2002, co phép người dân được mua và bán hàng hóa trên thị trường tự do.

Các cửa hàng nhà nước ngày càng có ít hàng hóa, nhưng theo một người gần đây tới thăm một chợ lớn ở Bình Nhưỡng, trên thị trường tự do, người dân Bắc Hàn có thể mua hoa quả, quần áo và hàng điện tử nhập khẩu.

Gần đây, chính quyền đã tìm cách hạn chế các hoạt động trên những chợ tự do.

Nhân viên các tổ chức cứu trợ lo rằng Bắc Hàn sẽ phải chịu cảnh thiếu thực phẩm mùa đông này

Viết trên tờ Korean Herald của Nam Hàn, chuyên gia về Bắc Hàn, Rudiger Frank, nói rằng cải cách tiền tệ này vừa mang tính chính trị vừa mang tính kinh tế.

Ông nói các quan chức muốn phả hủy giới chung lưu mới hình thành chủ yếu nhờ các hoạt động buôn bán trên thị trường tự do.

Ông Frank còn viết: “Cải cách tiền tệ là một phần của chiến dịch đưa Bắc Hàn trở lại mô hình của chủ nghĩa xã hội chính thống với mục đích xóa bỏ những tác động nguy hiểm của những năm đổi mới vừa qua.”

**********************

source

BBC Vietnamese