Kinh tế cũng có thể bị cúm
Đỗ Quý Toàn-Việt Tribune
Theo dõi tin bệnh Cúm lan truyền từ Mexico sang Mỹ, sang Canada, Tây Ban Nha và đi khắp năm châu, bốn biển, tôi tự hỏi thầm là không biết tuần tới mình có về nhà được không! Vì tôi đang ở Montréal, Canada và cuối tuần này sẽ đi New York trước khi về nhà ở California. Nếu bệnh cúm đe doạ lan tràn khiến chính phủ Mỹ hoặc Canada phải đóng cửa biên giới thì vợ chồng tôi sẽ tự động ở lại Montréal thêm nhiều ngày, thưởng thức cảnh hoa xuân đang nở rộn rạo khắp phố phường.Dịch Cúm đang ảnh hưởng tới cả thị trường chứng khoán. Giá cổ phiếu tụt giảm từ New York sang Tokyo, mối quan tâm của tôi quá về chuyện di chuyển thật là quá nhỏ so với những ảnh hưởng lớn trên nền kinh tế thế giới nếu cơn bệnh này lan rộng hơn. Trong bài này chúng tôi sẽ trình bầy về những ảnh hưởng có thể xẩy ra đó.
Hành khách Nhật Bản từ Mexico về nước.SAUL LOEB/GETTY IMAGE
Chủ tiệm heo quay, máy bay và khách sạn
Nhưng trước hết, phải gọi tên bệnh cúm mới này là Cúm Gì? Cả thế giới gọi nó là “swine influenza,” bệnh Cúm Heo, ở Montréal họ gọi là La Grippe Corpine. Nhưng các nhà nuôi heo ở Mỹ (National Pork Producers Council và American Farm Bureau Federation) cùng các công ty bán thịt heo đã phản đối. Quý vị chủ nhân bán heo quay ở San José, San Francisco, New York và Los Angeles chắc chắn đã phản đối. Các cửa hàng heo quay sẽ yêu cầu chính phủ Mỹ theo đúng thuyết Chính Danh của Đức Khổng Phu Tử trong việc gọi tên bệnh cúm. Chính phủ Mỹ đã tuyên bố đầu hàng ngay lập tức. Năm 1976 một trận dịch cúm heo đã bùng ra ở một căn cứ quân sự trong tiểu bang New Jersey, các nhà nuôi heo đã vận động mãi, sau cùng chính phủ cũng gọi tên nó là Cúm New Jersey! Ngày Thứ Ba, Bộ Canh Nông đã bỏ chữ Swine trong tên bệnh, thay bằng tên con vi khuẩn; từ nay gọi là bệnh Cúm H1N1. Cái tên con vi khuẩn này thế nào cũng nhắc quý vị nhớ tới một đồng chủng của nó là vi khuẩn H5N1, thủ phạm vụ Cúm Gà ở Trung Quốc,Thái Lan và Việt Nam (cũng gọi là Cúm Chim, hoặc Cúm Gia Cầm – mặc dù chưa biết Đức Khổng Tử thấy gọi tên như vậy là chính danh hay không).Thực ra trong mùa dịch cúm mới này các vi khuẩn truyền từ người sang người, chứ chưa thấy ai bị truyền từ heo sang, hay vì ăn thịt heo mà mắc bệnh. Cho nên đổ tội cho loài heo cũng là oan. Tuy nhiên, các nhà khoa học thì biết rằng loài vi khuẩn H1N1 đã từng gây bệnh trong loài heo khi được phát hiện lần đầu tiên, lịch sử của giống này liên hệ chặt chẽ với môi trường sống của nó là trong các con heo. Bây giờ H1N1 đã biến hoá để trở thành một thứ vi khuẩn chỉ truyền trong loài người, mà loài người chưa có kháng tố nào để đề phòng nó cả cho nên mới thấy lo!Trong những năm trước, khi cúm gà bùng nổ ở Á Châu, những nước Thái Lan, Hồng Kông và Trung Quốc, Việt Nam đã phải giết hàng triệu gà, vịt, một thiệt hại lớn lao cho các nhà nuôi gia cầm (nhưng cũng là một mối lợi lớn cho các quan chức bộ Canh Nông phụ trách phát tiền bồi thường của chính phủ cho các nhà chăn nuôi, vì quý vị này thế nào cũng được người nhận tiền đáp lễ hậu hĩnh, nhiều hay ít tuỳ theo chế độ chính trị có dân chủ tự do hay không). Trong tuần lễ mở đầu dịch cúm heo H1N1 này, mới thấy nước Ai Cập ra lệnh giết heo, 300 ngàn con heo! Đằng nào thì đa số dân Ai Cập theo Hồi Giáo họ cũng kiêng thịt heo, nhưng các nhà nuôi heo ở xứ này cũng nhiều người tán gia bại sản nếu không được nhà nước đền bù.Ở Mỹ, chưa thấy dân chúng lo kiêng thịt heo quay béo ngậy, chính phủ cũng chưa ban lệnh báo động, mới chỉ thấy ông Tổng thống Barack Obama lên ti vi khuyên bảo dân chúng nhớ rửa tay nhiều lần trong một ngày. Nhưng các chủ trại heo Mỹ đã bị vạ vì cái bệnh Cúm H1N1 này rồi. Nếu bệnh lan rộng và nhiều nạn nhân chết thì ngành nuôi heo khắp thế giới sẽ bị lâm nạn vì những con vi khuẩn H1N1.Loài vi khuẩn bé tí mắt không trông thấy nhưng có thể gây tai hoạ cho nhiều sinh hoạt kinh tế trên thế giới chứ không riêng gì ngành nuôi heo. Năm 2003, khi bệnh Sốt Cấp Tính Sars bùng lên ở Trung Quốc, tổng sản lượng nội địa nước này đã bị giảm mất 1%. Nước Canada ở xa cách Trung Quốc một đại dương mà năm đó cũng bị thiệt hại mất 0.6% tổng sản lượng nội địa, và đổ lỗi tại bệnh Sars.Trong vụ cúm mới này, trông thấy trước mắt là ngành du lịch đã bị ảnh hưởng. Cổ phiếu của tất cả các công ty liên quan đến du lịch đều xuống. Các khách sạn, tiệm ăn ở những vùng du lịch sẽ ế. Trong những ngày đầu khi bệnh cúm lan từ Mexico sang Canada, Tây Ban Nha và Mỹ, các anh chị vi khuẩn H1N1 đều đáp máy bay trong khi đi làm nhiệm vụ truyền bệnh! Mấy em học sinh ở Nova Scotia và British Coloumbia bên Canada bị mắc bệnh đều mới bay từ Mexico về sau một chuyến đi du khảo. Mỗi em vô tình mang theo hàng triệu vi khuẩn lên máy bay mà không con vi khuẩn nào mua vé! Quý vị có muốn đi du lịch thăm Đế Thiên Đế Thích, Vịnh Hạ Long, hay đi thăm viện bảo tàng Louvre và Lacco di Como, hoặc đi tắm ở bãi biển Cancun, rồi bỗng dưng nghe tin các phi trường đóng cửa để ngăn không cho các anh chị H1N1 đi lậu máy bay hay không? Cơn suy thoái kinh tế đã làm hại ngành du lịch, nay lại đến các vi khuẩn bồi thêm một đòn nữa!Nhiều văn phòng du lịch đã huỷ bỏ các chuyến đi chơi ở Mexico, và nếu bệnh lan tràn thì sẽ còn bỏ các chuyến du hành đi nơi khác. Ngay trong mấy ngày đầu, cổ phiếu của Continental Airlines bị giảm gần 20%. Kinh nghiệm cho biết trong năm 2003 vì bệnh Sars mà số người đi máy bay đã giảm 30%. Các công ty máy bay đang bắt đầu giảm chuyến đi. Ở Âu Châu, công ty bị ảnh hưởng ngay là British Airway, vì họ có nhiều chuyến bay đi Mỹ châu hơn hẳn các công ty hàng không khác.
Kinh tế sẽ bị ảnh hưởngdù bệnh không lan tràn
Khi thế giới có bệnh dịch thì tất nhiên các công ty sản xuất và nghiên cứu về thuốc men sẽ kiếm lời. Ngay trong ngày Thứ Hai vừa rồi, giá cổ phần các công ty dược phẩm trên thế giới đều lên. Cổ phiếu công ty Biota ở Úc đã tăng giá gấp 7 lần ngay trong mấy ngày đầu; vì họ bán thuốc chủng Relenza chuyên ngừa bệnh cúm. Công ty mẹ GlaxoSmithKline chế thuốc Relenza trị cúm cũng lên giá. Trong các vụ cúm gà cúm vịt, công ty Roche đã kiếm lời to nhờ thuốc Tamiflu, năm nay lại sắp được mùa. Các công ty phụ của họ cũng phát tài, như Cipla ở Ấn Độ, Shanghai Parma ở Thượng Hải đều chế Tamiflu. Chính phủ các nước tiên tiến thường họ tích trữ thuốc chủng và thuốc trị bệnh đủ dùng trong 4 tháng, và có đủ thuốc dùng cho một nửa dân chúng trong nước. Nhưng nếu bệnh lan rộng và phải dùng nhiều thuốc thì sau đó họ lại phải đi mua thuốc mới để tích trữ cho lần sau. Trong thời gian kinh tế suy thoái, cổ phần các công ty thuộc loại “phòng ngự kinh tế” như dựợc phẩm, điện nước, đều lên. Năm nay ngành duợc phẩm được tổ đãi vì bệnh cúm. Các cửa hàng bán lẻ đã lo dân tiêu thụ bớt đi mua sắm, nay nếu người ta lo bệnh cúm thì họ còn tránh không tới những chỗ đông người, còn đáng lo hơn. Nhưng ngược lại, những công ty chuyên bán hàng qua internet sẽ được lợi, như Amazon.com và Netflix. Nói vậy, nhưng chưa chắc, vì nếu bệnh đe doạ mạnh hơn thì ngay những người đi giao hàng tận nhà cũng phải ngưng làm việc!Điều lo lắng nhất là bệnh cúm sẽ khiến nhiều người phải ở trong nhà, hoặc tự ý ở trong nhà không đi mua bán gì nữa. Năm 2003 khi bệnh Sars từ Trung Quốc lan sang Mỹ châu, ở thành phố Toronto, Canada, cứ một người bị nghi mắc bệnh là có 60 người quen biết hoặc sống gần bị các cơ quan y tế “phong toả” (quarantine) không cho đi đâu trong khi chờ đợi thử nghiệm xem có bị lây hay không! Cứ như thế nhân lên thì khi có nhiều người chỉ bị nghi là mắc bệnh cúm heo sẽ có hàng chục hoặc hàng trăm người khác bị cô lập. Bệnh cúm heo lần này tai hại hơn cúm gà năm xưa, vì loài vi khuẩn H1N1 biến thái (mutate) từ các con heo sang con người hiện chưa được nhận diện đầy đủ ngõ hầu có thể phòng và trị bệnh nhanh chóng. Cúm gà xuất hiện trong lúc kinh tế thế giới đang ổn định, cúm heo đến đúng lúc kinh tế suy thoái, sẽ gây tai hại lớn hơn.Đáng lo nhất là các hoạt động thương mại quốc tế. Hiện nay việc mậu dịch thế giới đã giảm sút vì các nước bầy ra hàng rào để bảo vệ hàng hoá nước mình. Nay dù bệnh chưa nguy hiểm thật, chính phủ nhiều nước cũng sẽ kiếm cớ để ngăn cấm thịt heo nhập cảng, rồi tìm cớ ngăn đến các thứ thịt khác.Giá thịt heo Mỹ trên thị trường thế giới tụt giảm, sau khi các nước Nga và Trung Quốc đang nghiên cứu biện pháp cấm nhập cảng thịt heo từ Mỹ châu! Có nơi người ta còn gọi tên bệnh cúm mới là Cúm Mỹ Châu, có vẻ như để trả đũa việc đặt tên những bệnh Cúm Hồng Kông, Cúm Thượng Hải trước đây! Các nước thân thiện với Mỹ như Ukraine, Honduras, Kazakhstan, Thái Lan and United Arab Emirates (UAE) cũng tính hạn chế nhập cảng thịt heo từ Canada và Mỹ, trong khi chính các nước Mỹ và Canada không cấm thịt heo nhập cảng từ Mexico!
Nhưng khi nền mậu dịch thế giới suy giảm thì những nước nghèo và những nước đang lên sống nhờ xuất cảng sẽ bị thiệt thòi nhất. Cho nên chúng ta có thể tin là những nước đang cấm thịt heo từ Mỹ và Canada sẽ thận trọng, sẽ không đi quá xa, sợ đến luợt mình bị trả đũa! (ĐQT)
source
Viet Tribune Online
Đỗ Quý Toàn-Việt Tribune
Theo dõi tin bệnh Cúm lan truyền từ Mexico sang Mỹ, sang Canada, Tây Ban Nha và đi khắp năm châu, bốn biển, tôi tự hỏi thầm là không biết tuần tới mình có về nhà được không! Vì tôi đang ở Montréal, Canada và cuối tuần này sẽ đi New York trước khi về nhà ở California. Nếu bệnh cúm đe doạ lan tràn khiến chính phủ Mỹ hoặc Canada phải đóng cửa biên giới thì vợ chồng tôi sẽ tự động ở lại Montréal thêm nhiều ngày, thưởng thức cảnh hoa xuân đang nở rộn rạo khắp phố phường.Dịch Cúm đang ảnh hưởng tới cả thị trường chứng khoán. Giá cổ phiếu tụt giảm từ New York sang Tokyo, mối quan tâm của tôi quá về chuyện di chuyển thật là quá nhỏ so với những ảnh hưởng lớn trên nền kinh tế thế giới nếu cơn bệnh này lan rộng hơn. Trong bài này chúng tôi sẽ trình bầy về những ảnh hưởng có thể xẩy ra đó.
Hành khách Nhật Bản từ Mexico về nước.SAUL LOEB/GETTY IMAGE
Chủ tiệm heo quay, máy bay và khách sạn
Nhưng trước hết, phải gọi tên bệnh cúm mới này là Cúm Gì? Cả thế giới gọi nó là “swine influenza,” bệnh Cúm Heo, ở Montréal họ gọi là La Grippe Corpine. Nhưng các nhà nuôi heo ở Mỹ (National Pork Producers Council và American Farm Bureau Federation) cùng các công ty bán thịt heo đã phản đối. Quý vị chủ nhân bán heo quay ở San José, San Francisco, New York và Los Angeles chắc chắn đã phản đối. Các cửa hàng heo quay sẽ yêu cầu chính phủ Mỹ theo đúng thuyết Chính Danh của Đức Khổng Phu Tử trong việc gọi tên bệnh cúm. Chính phủ Mỹ đã tuyên bố đầu hàng ngay lập tức. Năm 1976 một trận dịch cúm heo đã bùng ra ở một căn cứ quân sự trong tiểu bang New Jersey, các nhà nuôi heo đã vận động mãi, sau cùng chính phủ cũng gọi tên nó là Cúm New Jersey! Ngày Thứ Ba, Bộ Canh Nông đã bỏ chữ Swine trong tên bệnh, thay bằng tên con vi khuẩn; từ nay gọi là bệnh Cúm H1N1. Cái tên con vi khuẩn này thế nào cũng nhắc quý vị nhớ tới một đồng chủng của nó là vi khuẩn H5N1, thủ phạm vụ Cúm Gà ở Trung Quốc,Thái Lan và Việt Nam (cũng gọi là Cúm Chim, hoặc Cúm Gia Cầm – mặc dù chưa biết Đức Khổng Tử thấy gọi tên như vậy là chính danh hay không).Thực ra trong mùa dịch cúm mới này các vi khuẩn truyền từ người sang người, chứ chưa thấy ai bị truyền từ heo sang, hay vì ăn thịt heo mà mắc bệnh. Cho nên đổ tội cho loài heo cũng là oan. Tuy nhiên, các nhà khoa học thì biết rằng loài vi khuẩn H1N1 đã từng gây bệnh trong loài heo khi được phát hiện lần đầu tiên, lịch sử của giống này liên hệ chặt chẽ với môi trường sống của nó là trong các con heo. Bây giờ H1N1 đã biến hoá để trở thành một thứ vi khuẩn chỉ truyền trong loài người, mà loài người chưa có kháng tố nào để đề phòng nó cả cho nên mới thấy lo!Trong những năm trước, khi cúm gà bùng nổ ở Á Châu, những nước Thái Lan, Hồng Kông và Trung Quốc, Việt Nam đã phải giết hàng triệu gà, vịt, một thiệt hại lớn lao cho các nhà nuôi gia cầm (nhưng cũng là một mối lợi lớn cho các quan chức bộ Canh Nông phụ trách phát tiền bồi thường của chính phủ cho các nhà chăn nuôi, vì quý vị này thế nào cũng được người nhận tiền đáp lễ hậu hĩnh, nhiều hay ít tuỳ theo chế độ chính trị có dân chủ tự do hay không). Trong tuần lễ mở đầu dịch cúm heo H1N1 này, mới thấy nước Ai Cập ra lệnh giết heo, 300 ngàn con heo! Đằng nào thì đa số dân Ai Cập theo Hồi Giáo họ cũng kiêng thịt heo, nhưng các nhà nuôi heo ở xứ này cũng nhiều người tán gia bại sản nếu không được nhà nước đền bù.Ở Mỹ, chưa thấy dân chúng lo kiêng thịt heo quay béo ngậy, chính phủ cũng chưa ban lệnh báo động, mới chỉ thấy ông Tổng thống Barack Obama lên ti vi khuyên bảo dân chúng nhớ rửa tay nhiều lần trong một ngày. Nhưng các chủ trại heo Mỹ đã bị vạ vì cái bệnh Cúm H1N1 này rồi. Nếu bệnh lan rộng và nhiều nạn nhân chết thì ngành nuôi heo khắp thế giới sẽ bị lâm nạn vì những con vi khuẩn H1N1.Loài vi khuẩn bé tí mắt không trông thấy nhưng có thể gây tai hoạ cho nhiều sinh hoạt kinh tế trên thế giới chứ không riêng gì ngành nuôi heo. Năm 2003, khi bệnh Sốt Cấp Tính Sars bùng lên ở Trung Quốc, tổng sản lượng nội địa nước này đã bị giảm mất 1%. Nước Canada ở xa cách Trung Quốc một đại dương mà năm đó cũng bị thiệt hại mất 0.6% tổng sản lượng nội địa, và đổ lỗi tại bệnh Sars.Trong vụ cúm mới này, trông thấy trước mắt là ngành du lịch đã bị ảnh hưởng. Cổ phiếu của tất cả các công ty liên quan đến du lịch đều xuống. Các khách sạn, tiệm ăn ở những vùng du lịch sẽ ế. Trong những ngày đầu khi bệnh cúm lan từ Mexico sang Canada, Tây Ban Nha và Mỹ, các anh chị vi khuẩn H1N1 đều đáp máy bay trong khi đi làm nhiệm vụ truyền bệnh! Mấy em học sinh ở Nova Scotia và British Coloumbia bên Canada bị mắc bệnh đều mới bay từ Mexico về sau một chuyến đi du khảo. Mỗi em vô tình mang theo hàng triệu vi khuẩn lên máy bay mà không con vi khuẩn nào mua vé! Quý vị có muốn đi du lịch thăm Đế Thiên Đế Thích, Vịnh Hạ Long, hay đi thăm viện bảo tàng Louvre và Lacco di Como, hoặc đi tắm ở bãi biển Cancun, rồi bỗng dưng nghe tin các phi trường đóng cửa để ngăn không cho các anh chị H1N1 đi lậu máy bay hay không? Cơn suy thoái kinh tế đã làm hại ngành du lịch, nay lại đến các vi khuẩn bồi thêm một đòn nữa!Nhiều văn phòng du lịch đã huỷ bỏ các chuyến đi chơi ở Mexico, và nếu bệnh lan tràn thì sẽ còn bỏ các chuyến du hành đi nơi khác. Ngay trong mấy ngày đầu, cổ phiếu của Continental Airlines bị giảm gần 20%. Kinh nghiệm cho biết trong năm 2003 vì bệnh Sars mà số người đi máy bay đã giảm 30%. Các công ty máy bay đang bắt đầu giảm chuyến đi. Ở Âu Châu, công ty bị ảnh hưởng ngay là British Airway, vì họ có nhiều chuyến bay đi Mỹ châu hơn hẳn các công ty hàng không khác.
Kinh tế sẽ bị ảnh hưởngdù bệnh không lan tràn
Khi thế giới có bệnh dịch thì tất nhiên các công ty sản xuất và nghiên cứu về thuốc men sẽ kiếm lời. Ngay trong ngày Thứ Hai vừa rồi, giá cổ phần các công ty dược phẩm trên thế giới đều lên. Cổ phiếu công ty Biota ở Úc đã tăng giá gấp 7 lần ngay trong mấy ngày đầu; vì họ bán thuốc chủng Relenza chuyên ngừa bệnh cúm. Công ty mẹ GlaxoSmithKline chế thuốc Relenza trị cúm cũng lên giá. Trong các vụ cúm gà cúm vịt, công ty Roche đã kiếm lời to nhờ thuốc Tamiflu, năm nay lại sắp được mùa. Các công ty phụ của họ cũng phát tài, như Cipla ở Ấn Độ, Shanghai Parma ở Thượng Hải đều chế Tamiflu. Chính phủ các nước tiên tiến thường họ tích trữ thuốc chủng và thuốc trị bệnh đủ dùng trong 4 tháng, và có đủ thuốc dùng cho một nửa dân chúng trong nước. Nhưng nếu bệnh lan rộng và phải dùng nhiều thuốc thì sau đó họ lại phải đi mua thuốc mới để tích trữ cho lần sau. Trong thời gian kinh tế suy thoái, cổ phần các công ty thuộc loại “phòng ngự kinh tế” như dựợc phẩm, điện nước, đều lên. Năm nay ngành duợc phẩm được tổ đãi vì bệnh cúm. Các cửa hàng bán lẻ đã lo dân tiêu thụ bớt đi mua sắm, nay nếu người ta lo bệnh cúm thì họ còn tránh không tới những chỗ đông người, còn đáng lo hơn. Nhưng ngược lại, những công ty chuyên bán hàng qua internet sẽ được lợi, như Amazon.com và Netflix. Nói vậy, nhưng chưa chắc, vì nếu bệnh đe doạ mạnh hơn thì ngay những người đi giao hàng tận nhà cũng phải ngưng làm việc!Điều lo lắng nhất là bệnh cúm sẽ khiến nhiều người phải ở trong nhà, hoặc tự ý ở trong nhà không đi mua bán gì nữa. Năm 2003 khi bệnh Sars từ Trung Quốc lan sang Mỹ châu, ở thành phố Toronto, Canada, cứ một người bị nghi mắc bệnh là có 60 người quen biết hoặc sống gần bị các cơ quan y tế “phong toả” (quarantine) không cho đi đâu trong khi chờ đợi thử nghiệm xem có bị lây hay không! Cứ như thế nhân lên thì khi có nhiều người chỉ bị nghi là mắc bệnh cúm heo sẽ có hàng chục hoặc hàng trăm người khác bị cô lập. Bệnh cúm heo lần này tai hại hơn cúm gà năm xưa, vì loài vi khuẩn H1N1 biến thái (mutate) từ các con heo sang con người hiện chưa được nhận diện đầy đủ ngõ hầu có thể phòng và trị bệnh nhanh chóng. Cúm gà xuất hiện trong lúc kinh tế thế giới đang ổn định, cúm heo đến đúng lúc kinh tế suy thoái, sẽ gây tai hại lớn hơn.Đáng lo nhất là các hoạt động thương mại quốc tế. Hiện nay việc mậu dịch thế giới đã giảm sút vì các nước bầy ra hàng rào để bảo vệ hàng hoá nước mình. Nay dù bệnh chưa nguy hiểm thật, chính phủ nhiều nước cũng sẽ kiếm cớ để ngăn cấm thịt heo nhập cảng, rồi tìm cớ ngăn đến các thứ thịt khác.Giá thịt heo Mỹ trên thị trường thế giới tụt giảm, sau khi các nước Nga và Trung Quốc đang nghiên cứu biện pháp cấm nhập cảng thịt heo từ Mỹ châu! Có nơi người ta còn gọi tên bệnh cúm mới là Cúm Mỹ Châu, có vẻ như để trả đũa việc đặt tên những bệnh Cúm Hồng Kông, Cúm Thượng Hải trước đây! Các nước thân thiện với Mỹ như Ukraine, Honduras, Kazakhstan, Thái Lan and United Arab Emirates (UAE) cũng tính hạn chế nhập cảng thịt heo từ Canada và Mỹ, trong khi chính các nước Mỹ và Canada không cấm thịt heo nhập cảng từ Mexico!
Nhưng khi nền mậu dịch thế giới suy giảm thì những nước nghèo và những nước đang lên sống nhờ xuất cảng sẽ bị thiệt thòi nhất. Cho nên chúng ta có thể tin là những nước đang cấm thịt heo từ Mỹ và Canada sẽ thận trọng, sẽ không đi quá xa, sợ đến luợt mình bị trả đũa! (ĐQT)
source
Viet Tribune Online
No comments:
Post a Comment